Praatplaat Biomeiler
Meer informatie?
De praatplaat geeft op hoofdlijnen informatie over de werking van de Biomeiler en de thema’s die er leven in de buurt. Hieronder vind je meer achtergrondinformatie hierover.
Proces realisatie Biomeiler
BioVerbeek heeft een aanmeldnotitie m.e.r. (milieueffectenrapportage) ingediend bij de Provincie Limburg. De verwachting was dat er geen volledige m.e.r. nodig zou zijn en de omgevingsvergunning aangevraagd kon worden. Echter, nu de PAS-regeling (Programma Aanpak Stikstof) niet meer geldt, kan de provincie nu nog niet aangeven of een volledige m.e.r. noodzakelijk is. De vervolgstappen in het proces voor de installatie voor de Biomeiler zijn hierdoor onduidelijk.
Werking van de Biomeiler
De biomassa die in de Biomeiler wordt verwerkt bestaat onder andere uit champost (de voedingsbodem waarop champignons groeien), natuurmaaisel en dikke fractie varkens- en rundveemest. De biomassa is afkomstig van lokale bedrijven. Aan het eind van het proces blijft er ongeveer 35% biomassa over in de vorm van vruchtbare compost. Deze compost wordt als bodemverbeteraar ingezet. Dit zorgt voor opslag van CO2 en nutriënten in de bodem en verbetert het waterbergend vermogen van de grond, wat mooi aansluit bij de kringlooplandbouw.
In de Biomeiler wordt van onderen lucht in de tunnels geblazen. Bij het composteerproces ontstaat broei/warmte in de biomassa. De temperatuur kan oplopen tot 70 graden, deze warme lucht wordt via een warmtewisselaar omgezet in warm water dat gebruikt wordt voor de verwarming van de kassen.
Keuze voor de Biomeiler
BioVerbeek heeft de afgelopen jaren verschillende oplossingen om onafhankelijk van fossiele energie te worden, onderzocht. We hebben een aantal criteria opgesteld waar de oplossing aan moet voldoen:
- Vervanging van 90% tot 100% van huidig fossiel brandstofverbruik;
- Investering moet concurrerend zijn met huidige energieprijs;
- Moet een positieve bijdrage leveren aan de visie van BioVerbeek en de klimaatdoelen van de gemeenschap (CO2 besparing en opwaardering grondstoffen);
- Investeringsrisico’s moeten te overzien zijn;
- Impact op huidige bedrijfsvoering moet te overzien zijn.
In onderstaande tabel zijn bovenstaande criteria ingevuld voor de mogelijke oplossingen om onafhankelijk van fossiele energie te worden. Naast deze criteria is een belangrijk aandachtspunt de gevolgen van de oplossing voor de buurt. Elk alternatief heeft gevolgen die met de meedenkgroep zijn besproken. Op basis van deze afwegingen en de genoemde criteria heeft BioVerbeek besloten dat de Biomeiler het meest passend is.
Aardwarmte/ondiepe aardwarmte
Op basis van seismologische, geologische onderzoeken en berekeningen door VITO en Ekwadraat hebben we kennis verkregen in de mogelijkheden omtrent aardwarmte en ondiepe aardwarmte. Voor diepe aardwarmte is de warmtevraag van glastuinbouwconcentratiegebied Schandelo te laag, omdat het glastuinbouwgebied niet groot genoeg is. Bij ondiepe aardwarmte is er een te grote kans dat er te weinig water van de benodigde temperatuur opgepompt kan worden. Resultaten uit het onderzoek geven weer dat we:
- 90% kans hebben op 63,3 m3/uur water van de benodigde temperatuur;
- 50% kans hebben op 109,5 m3/uur water van de benodigde temperatuur.
Als glastuinbouwbedrijf hebben we minimaal 150 m3/uur warm water nodig. Wat met bovenstaande onderzoekresultaten niet behaald kan worden. Tevens is een zeer hoge investering benodigd die extreem risicovol is voor BioVerbeek. Na deze investering kunnen er altijd systeemtechnische problemen of overheidsmaatregelen (i.v.m. aardbevingsgevaar) voorvallen waardoor het oppompen van warm water stilgelegd moet worden. Hierdoor bestaat het risico dat we de benodigde lening niet terug kunnen betalen. Van de 18 aardwarmte projecten in Nederland is er bij de helft sprake van problemen, meldde Staatstoezicht in september 2018 in het Financieel Dagblad. In Grubbenvorst liggen twee projecten stil vanwege vermoedelijk aardbevingsgevaar veroorzaakt door regionale breuken in de ondergrond.
Zonnecollectoren
Zonnecollectoren voldoen niet aan de warmtevraag die wij als tuinder hebben, omdat ze op de verkeerde momenten veel energie opwekken. BioVerbeek heeft energie nodig voor de verwarming van de kassen in koudere periodes en zonnecollectoren produceren juist energie als het warmer is. We moeten dan nog steeds fossiele brandstof inzetten om aan onze warmtevraag te voldoen. Tevens is er een significant aantal hectares (30 voetbalvelden) grondgebruik nodig voor het plaatsen van de zonnecollectoren, hierdoor valt de investeringssom en de uiteindelijke energieprijs veel te hoog uit.
Houtketels
Het plaatsen van drie houtketels (per bedrijf één houtketel) zou qua warmtevraag en financieel gezien een goed alternatief zijn. De voornaamste redenen waarom houtketels niet onze voorkeur hebben, zijn:
- Aanvoer van hout/houtsnippers zou via Straelseweg en Muldersweg lopen;
- Hout kan beter ingezet worden als bodemverbeteraar t.o.v. brandstof;
- De bewust duurzame biologische klant ziet in dat verbranding van biomassa/hout niet de toekomst is.
Biomeiler
We hebben uiteindelijk gekozen voor een inpandige Biomeiler, omdat deze een aantal grote voordelen biedt. We kunnen onze kassen volledig verwarmen en het is een relatief eenvoudig systeem: vijf composteertunnels waarin, net als in een composthoop, warmte wordt geproduceerd en biomassa wordt gecomposteerd tot een product dat als bodemverbeteraar ingezet wordt. Door menging en regeling van koude en (recirculatie) warme lucht in de Biomeiler is het mogelijk om de warmteproductie af te stemmen op de wisselende vraag. In de winter is de warmtevraag het hoogst, in de zomer is dit relatief lager. Het aantal transportbewegingen is in de zomerperiode ook aanmerkelijk lager.
Infrastructuur
- De onverharde Rietweg wordt verhard en/of verbreed.
- Verplichte rijrichting via Zwart Water.
- Er is een verkeersonderzoek uitgevoerd.
- BioVerbeek gaat samen met andere partijen onderzoeken of ze samen oplossingen kunnen bieden om het woongenot van de buurt en de veiligheid van weggebruikers te handhaven en mogelijk te verbeteren.
Geur
Geur wordt uitgedrukt in de Europese geureenheid per kubieke meter lucht: ouE/m3 (ouE = odour unit). Voor de Biomeiler moeten we volgens nationale wetgeving voldoen aan een richtwaarde van 1 ouE (H)/m3 voor 98% van de tijd. Om dit te verwezenlijken heeft BioVerbeek gekozen voor een dubbele luchtwasser en een dubbel biobed om de lucht te filteren. Technisch gezien is het ook met één luchtwasser en één biobed haalbaar , maar dit biedt meer zekerheid. De werking van de verticale luchtwasser zorgt voor verwijdering van ammoniak. De bacteriën in het biobed zorgen voor verwijdering van overige geuren. Alle activiteiten gebeuren inpandig en overdekt:
- Aankomende biomassa wordt binnen gelost en opgeslagen;
- De compost wordt na het composteren binnen opgeslagen;
- De vrachtauto’s worden inpandig gevuld.
Hierdoor voldoet de Biomeiler aan de gestelde richtwaarden.
BioVerbeek heeft samen met de meedenkgroep haar maatregelen besproken.
Maatregelen aangedragen door BioVerbeek
- Twee luchtwassers en dubbel biobed.
- Biobed filter van wortelhout voor elimineren van geur.
- Overcapaciteit van luchtwassers en biobed.
- Ammoniak voor 99% uitgewassen.
- Alle activiteiten zijn overdekt/inpandig.
- Door onderdruk kan lucht alleen via de luchtwassers en het biobed naar buiten zodat het wordt gefilterd.
Geluid
Geluid wordt uitgedrukt in dB(A). Voor de Biomeiler zijn de piek-grenswaarden 70 dB(A) voor de dagperiode, 65 dB(A) voor de avondperiode en 60 dB(A) voor de nachtperiode.
De gemiddelde grenswaarden zijn 50 dB(A) voor de dagperiode, 45 dB(A) voor de avondperiode en 40 dB(A) in de nacht. Bronnen van geluid bij de Biomeiler zijn: licht verkeer, zwaar verkeer, mobiele werktuigen en de technische installaties van de Biomeiler. Het piek geluid wordt door de vrachtwagens veroorzaakt.
Onderstaande zijn de berekende gegevens opgenomen voor het meest belaste toetspunt in de omgeving uitgaande van een worst case scenario. Het geluid valt dus lager uit dan de grenswaarden zoals vastgesteld in nationale wetgeving.
| Worst case 80 dB(A) | Dag | Avond | Nacht |
|---|---|---|---|
| Gemiddeld | 30,5 | 32,9 | 32,9 |
| Piek | 45,9 | 47,7 | NVT |
In de nacht is het geluid hoger dan in de dag omdat dit wordt gemeten op een hoogte van 5 meter. De dagperiode wordt gemeten op een hoogte van 1,5 meter. Dit is bepaald in de handleiding meten en rekenen industrielawaai, aangezien mensen in de avond en de nacht op hun slaapkamer zijn op een hogere hoogte dan in de dagperiode. BioVerbeek heeft samen met de meedenkgroep een aantal maatregelen geformuleerd:
Maatregelen aangedragen door BioVerbeek
- De Biomeiler is geheel overdekt.
- De installatie is in het midden van het gebouw geplaatst.
- Inpandig laden en lossen en voornamelijk overdag.
- Energiezuinige ventilatoren en daardoor de meeste stille variant.
- Zorgen voor onderdruk, hierdoor kan geluid moeilijk tegen de druk in verplaatsen.
- Buitenmuren van geluiddempend materiaal.
- Houtsingel aan Rietweg verbreden.
Maatregelen aangedragen door de meedenkgroep
- Er wordt een zandwal aan de zuidzijde van het gebouw aangelegd.
- De ingang voor het lossen hebben we van de huizen afgedraaid.
Natuur
Het thema natuur kent diverse invalshoeken met betrekking tot de Biomeiler. Bij dit thema komen zaken naar voren zoals emissies, kringlooplandbouw en bevordering biodiversiteit.
Emissies:
- NH3 (ammoniak): bij het composteringsproces is sprake van ammoniakuitstoot. Ammoniak wordt voor 99% uitgewassen door de luchtwassers en het biobed. Hierna blijft er nog 820 kg per jaar NH3 over.
- NOx (stikstofoxide): de huidige verwarming van de kassen vindt plaats door middel van aardgasgestookte WKK’s (Warmtekrachtkoppeling)/ketels, waardoor NOx wordt uitgestoten. Deze NOx komt grotendeels te vervallen doordat de WKK’s alleen nog als back-up worden gebruikt als de Biomeiler is geïnstalleerd. Daarentegen wordt er lokaal een klein gedeelte NOx uitgestoot door gebruik van vrachtauto’s en mobiele werktuigen.
- CO2 (koolstofdioxide): omdat BioVerbeek jaarlijks ruim 3.000.000 m3 aardgas verbruikt voor het verwarmen van de kassen, hebben we een jaarlijkse CO2-uitstoot van 5,4 miljoen kg. Als er geen aardgas verbruikt wordt, verminderd de CO2-uitstoot van ons bedrijf met 5,4 miljoen kg.
- N2O (lachgas): tijdens het proces van de Biomeiler vindt zuurstofrijke compostering plaats (aerobe compostering) waarbij geen N2O (lachgas) vrijkomt.
De totale stikstofuitstoot neemt door de komst van de Biomeiler substantieel af doordat er geen aardgas meer nodig is voor de WKK’s. Dit heeft een positief resultaat op de natuur.
Naast minder stikstofuitstoot heeft de Biomeiler nog meer positieve gevolgen voor de natuur:
- Kringlooplandbouw
- Duurzame warmte
- Bodemverbeteraar: erosie beperkend, beter waterbergend vermogen en verhoging organisch stofgehalte in de grond (opslag koolstof in de bodem, dus vastlegging van CO2)
- Cradle tot Cradle toepassing door opwaardering van biomassa en hergebruik mineralen
- Bevordering biodiversiteit
- Minder emissie
- Aankleding gebouw en omgeving van bebouwing voor aantrekken van insecten/amfibieën/vogels/vleermuizen e.d. (inpassingsplan)
- Dassentunnel: Op basis van de flora- en fauna-inspectie moet er mogelijk een dassentunnel onder de weg door gemaakt worden.
BioVerbeek heeft samen met de meedenkgroep een aantal maatregelen geformuleerd:
Maatregelen aangedragen door BioVerbeek
- WKK’s alleen in nood nodig, hierdoor substantieel minder stikstofuitstoot.
- Fijnstof en stikstof wordt eruit gewassen door dubbel biobed en twee luchtwassers.
- Dassentunnel onder de weg (nog nader te onderzoeken).
Maatregelen aangedragen door de meedenkgroep
- Integratie in natuur en bevorderen van biodiversiteit door voedselbos, bloemenmengsels, vleermuiskasten en steenuilenkasten.
Landschap/horizon
In het thema landschap/horizon willen we naar voren laten komen hoe de Biomeiler ingepast gaat worden in het landschap. Hieronder zijn illustraties te zien van het gebouw (klik op de afbeelding om de afbeelding te vergroten). Het geheel is ontworpen in natuurlijke kleuren.
Het hoogste gedeelte van de Biomeiler is 9 meter hoog. Het laagste gedeelte is 6 meter hoog. In vergelijking met de kassen die op dit moment bij BioVerbeek staan: de goothoogte van de kas is 6,3 meter en de nokhoogte 7,2 meter. De spanten zijn aan de buitenzijde van het gebouw geplaatst. Waarmee we voorkomen dat het laagste gedeelte hoger wordt.
BioVerbeek heeft samen met de meedenkgroep een aantal oplossingen geformuleerd:
Maatregelen aangedragen door BioVerbeek
- Singel aan Rietweg (zandweg richting Schandelo 65a) verbreden.
Maatregelen aangedragen door de meedenkgroep
- Keuze voor een plat dak en de spanten aan de buitenzijde te plaatsen om het gebouw minder hoog te maken.
- Donkergroen afwerken
- 1 meter verdiepen waardoor de Biomeiler 8 meter hoog wordt, 1 meter hoger dan de nok van de kassen (nog nader te onderzoeken). De Biomeiler wordt 70 m breed x 90 meter lang.
- Groen begroeide zandwal aan zuidelijke zijde.
Delen/participatie
Participatie betekent het actief betrekken of laten deelnemen van belanghebbenden. Bij BioVerbeek vinden we het belangrijk dat de omgeving mee kan denken over de ontwikkelingen rondom de komst van de Biomeiler. We delen zowel de lusten als lasten van de ontwikkeling met de omgeving.
BioVerbeek heeft samen met de meedenkgroep een aantal maatregelen geformuleerd die in overleg met de buurt nog nader onderzocht moeten worden:
Maatregelen aangedragen door BioVerbeek
- Postcoderoosproject* voor zonnepanelen op het dak van de Biomeiler (nog nader te onderzoeken).
- Compost geven aan de buurt (nog nader te onderzoeken).
Maatregelen aangedragen door de meedenkgroep
- Warmtelevering middels warmtenet aan de buurt (nog nader te onderzoeken).
*Met de postcoderoosregeling krijgen lokale bewoners de mogelijkheid gezamenlijk in een coöperatie of vereniging van eigenaren te investeren in duurzame energie. In ruil hiervoor krijgen de deelnemers een korting op de energienota.
Aan bovenstaande info kunnen geen rechten worden ontleend.